BCAA'S

Zie: Leucine.

CARNITINE

Ook in de vorm van Acetyl_L-carnitine (ALCAR) welke meer gunstige effecten heeft op het zenuwstelsel en werkt energie-verhogend doordat het zorgt dat vetten door het mitochondriale membraan kunnen dringen en dit is nodig om ATP te produceren.

Het bevordert de vitaliteit van o.a. het zenuwstelsel, hart en bloedvaten, spieren, alvleesklier en lever.

Indicaties: ondersteuning hersenfunctie en zenuwstelsel, stress, veroudering, stofwisseling, spierweefsel, chronische vermoeidheid, depressie (bij ouderen), hart- en vaatziekten, COPD, neuropathie, leveraandoeningen, diabetes 2, obesitas, fibromyalgie.

Bronnen: rood vlees (m.n.), noten, zaden, peulvruchten, granen en groenten.

Dosis: 2-3 gram p.d. (inname tussen de maaltijden met ruim water).

CYSTEÏNE

Dit is voor kinderen een essentieel aminozuur.

N-acetyl-L-cysteïne (NAC) komt alleen voor in supplementvorm, maar wordt beter verdragen dan L-cysteïne

Het bevat samen met methionine zwavel en dat werkt ontgiftend via de lever.

Verder is het onderdeel van ons meest sterke anti-oxidant glutathion.

Het is onderdeel van keratine (huid, nagels, haren; welke het verbetert).

Indicaties: NAC beschermt weefsels tegen veroudering en beschadiging tegen vrije radicalen, het verbetert het uithoudingsvermogen bij sporters, maakt het slijm meer vloeibaar (zodat het los komt) in de luchtwegen, ondersteunt de leverfunctie en beschermt tegen toxische effecten van velerlei stoffen, het helpt bij obsessieve-compulsieve stoornis (OCS), depressie en bij het afkicken van verslavingen (roken, cannabis, cocaïne, gokken). Verder heeft het een positieve werking bij diabetes 2, colitis (Crohn), endometriose, PCOS, ontstekingen (bijv. van de bloedvatwanden, artritis etc.), nierziekten, griep, angina.

Bronnen: eiwitrijke voeding als zuivel, vlees en gevogelte.

FENYLALANINE

Dit essentiële aminozuur is een belangrijke voorloper van de neurotransmitters dopamine, adrenaline en noradrenaline.

Werking: verbetert het geheugen, libido en stemming, pijnstillend (rugpijn), eetlustremmend, het vermindert de verschijnselen van Parkinson en vitiligo.

GLUTAMINE

L-glutamine is een van de meest voorkomende niet-essentiële aminozuren in het menselijk lichaam. Het speelt een belangrijke rol in de stofwisseling van aminozuren, koolhydraten en vetten. Het zorgt voor een goede opbouw en regeneratie van de darmwand (ondersteunt de vorming van tight junctions). Belangrijk voor het immuunsysteem.

Indicaties: lekkende darm syndroom, ontstekingen (infecties, endotoxemie), cachexie, (brand-)wonden, trauma, preoperatief, , duursport, diabetes 2, maagzweer, aids, kanker.

Dosis: 5-14 gram p.d. (tussen de maaltijden met water).

5-HTP

Zie: tryptofaan.

LEUCINE/BCAA'S

Leucine is een essentieel aminozuur dat de spierafbraak (samen met valine, isoleucine als onderdeel van BCAA) helpt te voorkomen en is nodig voor de opbouw en het herstel van sierweefsel (daarom een geliefd supplement bij sporters). Verder is het van belang voor de aanmaak van vele eiwitten in ons lichaam.

Indicaties: verzuring van spieren, opbouw spiermassa, spierkracht, spiercoördinatie, uithoudingsvermogen en vitaliteit.

Bronnen: vlees, vis, gevogelte, ei, zuivel, bonen, noten, zaden.

Dosis: 3-9 gram p.d. (tussen de maaltijden innemen met water); bij sport: 10-20 gram p.d.

LYSINE

L-lysine is een essentieel aminozuur met een brede werking. Het is betrokken bij de groei en de opbouw van spieren. Daarnaast is het o.a. een van de voorlopers van het aminozuur carnitine (welke o.a. zorgt voor de beschikbaarheid van energie in de spieren). Het is een bouwstof van collageen (vitamine C) en onderdeel van diverse hormonen en enzymen. Het is een krachtige remmer van collageen-verterende enzymen, waardoor uitzaaien van kankercellen wordt tegen gegaan (dr. M. Rath; samen met vitamine C, L-proline en polyfenol (EGCG) uit groene thee).

Tekort: bloedarmoede, haaruitval, vermoeidheid, gewichtsverlies, slechte concentratie.

Werking: van belang voor de aanmaak van enzymen, hormonen en antilichamen. Van belang bij de aanmaak van elastine en colageen (versterkt bindweefsel). Het verbetert de calciumopname uit de darmen (samen met vit. D3) en verlaagt de calciumuitscheiding. Het ondersteunt de koolhydraatstofwisseling en bevordert de eetlust.

Indicaties: lage inname van dierlijke eiwitten (vegetariërs of veganisten), het verbetert de weerstand, vruchtbaarheid, concentratie, chronische stress, angst, gebrek aan eetlust, huid, ijzergebrek, preventie van osteoporose, het vermindert duizeligheid (t.g.v. Epstein-Barr), arteriosclerose, gaat metastases tegen, bestrijdt virussen (verminder dan de arginine-inname), parasitaire infecties, aften, gordelroos, koortslip en herpes. 

Bronnen: dierlijke eiwitten (vlees, gevogelte, melkproducten), bladgroenten, peulvruchten en rijp fruit.

Bepaalde bereidingswijzen verminderen de beschikbaarheid van lysine: bereiden middels hoge temperaturen, bereiden zonder vocht (grillen), verwarmen met suikers (gebak, taart, koek) en gist. Dus koken of pocheren is dan beter dan bakken, braden en roosteren.

Dosis: 0,5-3 gram p.d. (tussen maaltijden door met water innemen).

METHIONINE

Het is een essentieel aminozuur. In de lever wordt het omgezet in S-adenosylmethionine (SAM-e). SAM-e is een belangrijke ontstekingsremmer en neurotransmitter (welke zorgen voor een goede communicatie tussen de hersencellen). Het is verder van belang bij de behandeling van depressie, artrose, levercirrose, fibromyalgie, PMS en leverontsteking.

Methionine heeft meerdere functies. Het is ook een onderdeel van carnitine (en aldus betrokken bij het vrijmaken van energie), melatonine (inslapen).

Het verbetert de huid, haar, nagels, leverwerking, cholesterol, alvleesklier, groei en energieproductie.

Het vermindert oedeem, infecties en haarverlies.

Bronnen: ei, vlees, vis, gevogelte, bonen, zaden, noten, zuivelproducten, quinoa, rijst en pasta.

We krijgen meer dan voldoende hiervan binnen en uit meerdere studies blijkt dat het verlagen van het methionine-gehalte in de voeding zorgt voor een langere levensduur bij dieren. Sommige kankercellen zijn zelfs afhankelijk van methionine.

SAMe

S-adenosylmethionine wordt in de lever gemaakt.

Het is betrokken bij de aanmaak van DNA en RNA, fosfolipiden, carnitine, taurine, cysteïne, polyamines, hormonen en neurotransmitters. Het stimuleert de synthese van kraakbeen en bindweefsel en ondersteunt het immuunsysteem. Verder is het van invloed op de celmembranen.

Indicaties: depressie, osteoartritis, fibromyalgie, leverziekten (leverontgifting), galstuwing (in de Zwangerschap), veroudering, dementie (preventief), functionele buikpijn bij kinderen, ADHD, perifere neuropathie door HIV/aids.

Bronnen: ei, vis, schaaldieren, vlees, gevogelte, zuivel, noten, zaden, soja en granen.

Dosis: 200-1600 mg p.d (tussen de maaltijden met ruim water).

TAURINE

Het is een semi-essentiële voedingsstof en wordt m.n. in de lever en hersenen gesynthetiseerd uit de aminozuren cysteïne en methionine. Hiervoor is vitamine B6 nodig. Baby's en kleine kinderen kunnen het nog niet aanmaken en voor hen is taurine dus een essentiële voedingsstof

Taurine is van belang voor het immuunsysteem, de hersenstofwisseling (neurotransmitters), zenuwstelsel, ogen (netvlies), hartwerking, bloedvaten en spieren.

Het vermindert vrije radicalen (anti-oxidant)en werkt ontstekingsremmend. Verder is het betrokken bij de vochtregulatie, glucosestofwisseling, temperatuurregulatie en slaap-waakritme.

Indicaties: lage taurine inname (vegetariërs, veganisten), metabool syndroom, hypercholesterolemie, diabetes, hart-en vaatziektes, hoge bloeddruk, leverziekten (detoxificatie), galstenen (preventief), maculadegeneratie, immuunsysteem, sport, maagzweer, onvruchtbaarheid (mannen) en stress.

Bronnen: schaal- en schelpdierenvlees, octopus, vis, gevogelte en vlees.

Vegetariërs en veganisten krijgen daarvan waarschijnlijk niet voldoende binnen.

THEANINE

Het heeft een ontspannend en kalmerend effect. Het beïnvloedt verschillende neurotransmittersystemen in de hersenen (GABA, dopamine, serotonine, glutamaat).

Het bevordert  (m.n. in combinatie met cafeïne) alertheid en focus, terwijl mentale vermoeidheid minder snel optreedt.

Indicaties: angst, innerlijke onrust, stress (hoge stressgevoeligheid, stressgerlateerde hypertensie), ADHD, schizofrenie, PMS, verbetering concentratie/focus en mentale uithoudingsvermogen, leeftijdsgerelateerde cognitieve achteruitgang, verminderde slaapkwaliteit.

Bronnen: thee (groen, zwart).

Dosis: 1-3 mal p.d. 200 mg (tussen de maaltijden met water).